Δημιούργησα αυτό το blog όταν έμεινα άνεργη. Αντιλαμβάνομαι τον εαυτό μου ως άνεργη του/λόγω ευρώ - δηλαδή ως eurounemployed. Γιατί; Τις παραμονές της εισόδου της Ελλάδας στο ευρώ, κυριαρχούσε μια ρητορική περί "ισχυρής Ελλάδας" και συμμετοχής της στον "πυρήνα της Ευρώπης" που θα έφερνε πλούτο - η οποία όμως δεν εξηγούσε πώς θα έρθει ο πλούτος. Τότε δεν έκανα οικονομικά, οπότε ρώτησα σχετικά φίλιες δυνάμεις οικονομικών συντακτών. Μου απάντησαν πως η συμμετοχή σε μια νομισματική ένωση αυξάνει τον συνολικό πλούτο, άρα επωφελούνται όλοι. Έστω, είπα, αλλά από τη στιγμή που ειδικώς η χώρα μας εισάγει όλο και περισσότερα από όσα εξάγει και χάνει διαρκώς παραγωγή, πώς θα ωφεληθεί από την ΟΝΕ; Κι αν αυτό γίνεται συνεχώς, δεν θα μας τελειώσουν κάποτε τα ευρώ; Πήρα μια απάντηση του τύπου "αυτό δεν έχει σημασία στα πλαίσια μιας νομισματικής ένωσης", η οποία δεν με ικανοποίησε. Πολλά χρόνια μετά, μάθαμε όλοι μας βιωματικά πως μια οικονομία με τα χαρακτηριστικά της ελληνικής, με τη συμμετοχή της σε μια νομισματική ένωση όπως η ΟΝΕ, υπερχρεώνεται και καταλήγει σε χρεοκοπία. Κι εγώ έμαθα ότι τα φαινομενικά απλοϊκά ερωτήματα που έθετα το 1999 περιέγραφαν το πρόβλημα του ισοζυγίου πληρωμών, που αποτέλεσε ένα από τα μείζονα προβλήματα του ευρώ, μια από τις βασικότερες αιτίες της κρίσης και το οποίο είχε συζητηθεί εκτεταμένα μεταξύ των οικονομολόγων κατά τη δεκαετία του 1990, όταν μεγάλο μέρος των δεινών που ζούμε σήμερα είχε προβλεφθεί - αλλά οι αλαζόνες πολιτικοί δεν έδιναν σημασία.
Να τι έγραφε ο οικονομολόγος Wynne Godley το 1992: "Τι θα συμβεί αν μια ολόκληρη χώρα – μια εν δυνάμει περιοχή σε μια πλήρως ολοκληρωμένη ένωση – υποστεί διαρθρωτική ύφεση; Όσο αυτή η χώρα αποτελεί ανεξάρτητο κράτος έχει τη δυνατότητα να υποτιμήσει το νόμισμά της. Στη συνέχεια μπορεί να συνεχίσει την οικονομική της δραστηριότητά επιτυχώς με πλήρη απασχόληση αν υποθέσουμε ότι ο κόσμος δεχτεί τις απαραίτητες μειώσεις στα πραγματικά του εισοδήματα. Σε μια οικονομική και νομισματική ένωση όμως, αυτή η δυνατότητα εμφανώς χάνεται και οι προοπτικές της χώρας επιβαρύνονται σοβαρά, εκτός κι αν υπάρξουν σοβαροί ομοσπονδιακοί δημοσιονομικοί διακανονισμοί που θα αναλάβουν να εκπληρώσουν έναν αναδιανεμητικό ρόλο (...). Αν μια χώρα ή μια περιοχή δεν έχει τη δυνατότητα να υποτιμήσει το νόμισμά της και δεν επωφελείται από ένα σύστημα δημοσιονομικών μεταβιβάσεων, δεν υπάρχει τίποτα που να μπορεί να σταματήσει μια διαδικασία σωρευτικής και ακραίας ύφεσης η οποία θα οδηγήσει στο τέλος στη μετανάστευση ως το μόνο εναλλακτικό δρόμο στη φτώχεια ή την πείνα". (Wynne Godley, Maastricht and All That. LRB,Vol 14. Nο 19 1992).

Τρίτη 30 Ιουλίου 2013

ΣΥΡΙΖΑ: Το τέλος της αθωότητας

Όλοι μου οι φίλοι είναι παλαιοί ανένταχτοι  ΣΥΡΙΖΑίοι. Κάποιοι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα και ελεύθεροι επαγγελματίες, πολλοί πλέον άνεργοι: άνθρωποι κινηματικοί και της προσφοράς: εκείνοι που στήριζαν το Στέκι, τα μαθήματα μεταναστών, τον αγώνα στον Άγιο Παντελεήμονα, την υπόθεση των προσφυγικών της Αλεξάνδρας κλπ. Μιλώντας μαζί τους την εβδομάδα που ακολούθησε το πρώτο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, διαπίστωσα πως αυτός ο κόσμος είχε αντίθετη γνώμη από όσα πανηγυρικά διακήρυτταν οι βουλευτές και άλλα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ για την επιτυχία του συνεδρίου. Η συναισθηματική του ρήξη με τον χώρο έχει αρχίσει από καιρό αλλά με το συνέδριο βάθυνε…   

Προσοχή: κανείς από όλους αυτούς δεν ενδιαφέρεται για ‘αριστερόμετρα’. Κανείς δεν θέλει ντε και καλά συνεργασία του ΣΥΡΙΖΑ με το ΚΚΕ ή τον ΑΝΤΑΡΣΥΑ και αποκλείει τη Λούκα Κατσέλη ή τον Καμμένο. Αυτό που ενοχλεί είναι ο τρόπος με τον οποίο ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ διαχειρίζεται την ανάδειξή του σε αξιωματική αντιπολίτευση: η υιοθέτηση εκ μέρους της ηγεσίας του ενός πολιτικού μάρκετινγκ που θυμίζει δικομματισμό και ΠΑΣΟΚ, με κύρια χαρακτηριστικά το πρότυπο του κόμματος σούπερ-μάρκετ, την επιδίωξη της μέγιστης ασάφειας του πολιτικού λόγου, τους υψηλούς τόνους και την ‘πόλωση για την πόλωση’ κατά του πολιτικού αντιπάλου και, τέλος, την επαναλαμβανόμενη υπόσχεση της εξουσίας (‘είμαστε κυβέρνηση εν αναμονή’) προκειμένου να συγκαλυφθούν τα πραγματικά πολιτικά κενά.

Δυστυχώς, κατά τον ένα χρόνο που μεσολάβησε ανάμεσα στις εκλογές του 2012 και το συνέδριο, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν επέλεξε να επενδύσει στο συγκεκριμένο και ρεαλιστικό ενός προγράμματος οικονομικής και παραγωγικής ανασυγκρότησης όπως είχε υποσχεθεί και όπως ο κόσμος του θα ήθελε –  με αποτέλεσμα να απουσιάσει από κρίσιμες συγκρούσεις π.χ. των ενεργοβόρων βιομηχανιών με την κυβέρνηση και τα επιχειρηματικά συμφέροντα του φυσικού αερίου. Όταν πάρει την εξουσία, θα βρει ακόμη περισσότερα κλειστά εργοστάσια.  Πριν λίγους μήνες είχα εξάρει από αυτή τη στήλη την πολύ ελπιδόφορα ‘επίθεση ειλικρίνειας και ρεαλισμού’ του κ. Δραγασάκη: ο υπεύθυνος οικονομικής πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ είχε αναγνωρίσει τότε θαρραλέα ότι ‘λεφτά δεν υπάρχουν’ αλλά εμείς θα προχωρήσουμε στη σύγκρουση με την Ευρώπη γιατί έτσι πρέπει. Κι όμως, δυο μέρες πριν το συνέδριο ο Αλέξης Τσίπρας επέστρεφε στα  επικοινωνιακά ψεύδη των ‘λεφτών που υπάρχουν’:  έχουμε τους τόκους της επόμενης τετραετίας, έλεγε, που ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα δώσει στους άθλιους δανειστές αλλά σε μισθούς και δημόσιες επενδύσεις. Αποσιωπώντας βέβαια πως αυτά τα λεφτά δεν τα έχουμε στην τσέπη μας – θα πρέπει να μας δανείσουν εκείνοι και τι λόγο θα έχουν να μας τα δανείσουν, αν είναι να τα κρατήσουμε για μας...  

Η ας την πούμε μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ σε κάτι που θυμίζει πολύ το παλαιό ΠΑΣΟΚ του 70 και του 80 έχει ξεκινήσει από καιρό, αλλά στο συνέδριο βάθυνε. Τα πολύ συγκεκριμένα σημάδια της ήταν τέσσερα. Πρώτο, η εκλογή του προέδρου από το συνέδριο, που προσδίδει στο κόμμα αρχηγοκεντρικό χαρακτήρα και στην ηγετική ομάδα μεγαλύτερο έλεγχο επί των στελεχών. Δεύτερο, η εμφανής προσπάθεια του Αλ. Τσίπρα να μιλήσει στη γλώσσα του ΠΑΣΟΚ – με την προσφυγή στα συνθήματα του Α. Παπανδρέου και της Ένωσης Κέντρου και την απάλειψη κάθε αναφοράς στη λέξη ‘σοσιαλιστικό’. Τρίτο, η απόρριψη όλων των  τροπολογιών της Αριστερής Πλατφόρμας και η επιλογή διατυπώσεων που μεγιστοποιούν την ασάφεια του πολιτικού λόγου. Τέταρτο και σημαντικότερο, η απόφαση για επαναδιατύπωση και μετασχηματισμό του βασικού επικοινωνιακού μηνύματος του κόμματος και η μεταφορά του πεδίου αναφοράς του: από το ‘Μνημόνιο ή ΣΥΡΙΖΑ’ περάσαμε στο ‘Μνημόνιο ή Δημοκρατία’ και από το οικονομικό πεδίο περάσαμε στο πολιτικό. Η επιλογή για αλλαγή  μηνύματος είναι κομβική και φαίνεται ότι ήρθε για να μείνει: την ακολουθούν πλέον και τα κομματικά ΜΜΕ. «Το βασικό θέμα στην Ελλάδα σήμερα είναι η δημοκρατία και οι κανόνες της», έλεγε την Παρασκευή στην εκπομπή του ο διευθυντής του Ρ/Σ ‘Κόκκινου’ Κ. Αρβανίτης. Πού οφείλεται όμως η αλλαγή; Μα στο ότι βολεύει το πολιτικό μάρκετινγκ – ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να συνεχίσει να λέει ψέματα για την οικονομία κι αν πει τις σκληρές  αλήθειες δεν θα μπορεί να προβάλλει ως σωτήρας, έλα όμως που θέλει αυτό… Η έμφαση στη ανάγκη προστασίας της δημοκρατίας από την αυταρχική ΝΔ – που επιστράτευσε τους εργαζόμενους στο Μετρό και την εκπαίδευση κι έκλεισε την ΕΡΤ – και οι κατηγορίες ότι η ΝΔ φλερτάρει ή και ταυτίζεται με  τη Χρυσή Αυγή βοηθούν τον  ΣΥΡΙΖΑ να κλιμακώσει την πόλωση, να απευθυνθεί σε πολύ μεγάλα κομμάτια κόσμου, να καλύψει την ασάφεια του πολιτικού του λόγου, να αποφύγει τις κακοτοπιές της οικονομικής κατάρρευσης. Αλλά ο κόσμος δεν είναι βλάκας. Γνωρίζει, βιώνει στην καθημερινότητά του τα αδιέξοδα  – ιδίως εκείνο το 27% των ανέργων. Πώς να ψηθεί; Οι επιλογές που κάνουν πλέον στο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να εξυπηρετούν το πολιτικό τους μάρκετινγκ αλλά υπονομεύουν την αξιοπιστία τους και ‘παγώνουν’ τους παλιούς δικούς τους. Επικίνδυνα πράγματα δηλαδή.  

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου